GO OBSERVING

ฤดูกาล

ฤดูกาล (Seasons)

ฤดูกาล (Seasons) เกิดจากการที่แกนโลกเอียงทำมุม 23.5 องศากับแกนตั้งฉากระนาบวงโคจรรอบดวงอาทิตย์ ส่งผลให้พื้นที่ส่วนต่าง ๆ บนโลกได้รับแสงจากดวงอาทิตย์ไม่เท่ากัน ทำให้แต่ละพื้นที่เกิดฤดูกาลต่างกันนั่นเอง โดยทั่วไปฤดูในเขตอบอุ่นของซีกโลกเหนือจะมีระยะเวลาดังนี้

ฤดูใบไม้ผลิ (Spring) หรือ วสันตฤดู : 21 มีนาคม - 20 มิถุนายน
ฤดูร้อน (Summer) หรือ คิมหันตฤดู : 21 มิถุนายน - 21 กันยายน
ฤดูใบไม้ร่วง (Autumn) หรือสารทฤดู : 22 กันยายน - 21 ธันวาคม
ฤดูหนาว (Winter) หรือ เหมันตฤดู : 22 ธันวาคม - 20 มีนาคม

แต่ในเขตร้อน จะแบ่งออกเป็น 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูร้อน ฤดูหนาว (รวมกันเรียกว่า "ฤดูแล้ง") และฤดูฝน

การเกิด 4 ฤดูกาลและการโคจรของโลกในรอบ 1 ปี

	แผนภาพการขึ้น-ตกของดวงอาทิตย์ในวันวสันตวิษุวัต (Vernal Equinox) ช่วงวันที่ 20 - 23 มีนาคมของทุกปี จะเป็นวันที่ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตกพอดี ส่งผลให้กลางวันและกลางคืนยาวนานเท่ากัน เรียกว่า “วันวสันตวิษุวัต (Vernal Equinox)” ซีกโลกเหนือเป็นฤดูใบไม้ผลิ ซีกโลกใต้เป็นฤดูใบไม้ร่วง
	แผนภาพการขึ้น-ตกของดวงอาทิตย์ในวันครีษมายัน (Summer Solstice) ช่วงวันที่ 20 - 23 มิถุนายนของทุกปี จะเป็นวันที่ขั้วโลกเหนือชี้เข้าหาดวงอาทิตย์ เรียกว่า “วันครีษมายัน (Summer Solstice)” กล่าวคือ เป็นวันที่ดวงอาทิตย์เฉียงไปทางเหนือมากที่สุด คือ 23.5 องศา ผู้ที่อยู่ซีกโลกเหนือจะอยู่ในช่วงฤดูร้อน และวันดังกล่าวเป็นวันที่มี “กลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี” ในขณะที่ซีกโลกใต้จะอยู่ในช่วงฤดูหนาว และเป็นวันที่ “กลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี”
	แผนภาพการขึ้น-ตกของดวงอาทิตย์ในวันศารทวิษุวัต (Autumnal Equinox) ช่วงวันที่ 20 - 23 กันยายนของทุกปี จะเป็นวันที่ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตกพอดีอีกครั้ง ส่งผลให้กลางวันลแะกลางคืนยาวนานเท่ากัน เรียกว่า “วันศารทวิษุวัต (Autumnal Equinox)” ซีกโลกเหนือเปลี่ยนจากฤดูร้อนเป็นฤดูใบไม้ร่วง ซีกโลกใต้เปลี่ยนจากฤดูหนาวเป็นฤดูใบไม้ผลิ
	แผนภาพการขึ้น/ตกของดวงอาทิตย์ในวันเหมายัน (Winter Solstice) ช่วงวันที่ 20 - 23 ธันวาคมของทุกปี จะเป็นวันที่ขั้วโลกใต้ชี้เข้าหาดวงอาทิตย์ เรียกว่า “วันเหมายัน (Winter Solstice)” กล่าวคือ เป็นวันที่ดวงอาทิตย์เฉียงไปทางใต้มากที่สุด คือ -23.5 องศา ผู้ที่อยู่ซีกโลกเหนือจะอยู่ในช่วงฤดูหนาว และวันดังกล่าวเป็นวันที่มี “กลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี” ในขณะที่ซีกโลกใต้จะอยู่ในช่วงฤดูร้อน และเป็นวันที่ “กลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี” (ตรงข้ามกับ Summer Solstice)

เกร็ดความรู้ :

ระยะห่างจากดวงอาทิตย์ไม่ได้ส่งผลต่อฤดูกาล

โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์เป็นวงรี จึงมีช่วงที่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดคือต้นเดือนมกราคม (147.3 ล้านกิโลเมตร) ซึ่งซีกโลกเหนือเป็นฤดูหนาว ในขณะที่ช่วงที่ไกลที่สุดคือต้นเดือนกรกฎาคม (152.1 ล้านกิโลเมตร) ซีกโลกเหนือจะเป็นฤดูร้อน เป็นเพราะว่าระยะใกล้ที่สุดและไกลที่สุดไม่แตกต่างกันมากนัก จึงไม่ส่งผลต่อการเกิดฤดูกาล