NSO

ผลวิจัยล่าสุดเกี่ยวกับดาวยูเรนัสแสดงให้เห็นว่ามันเคยถูกชนด้วยวัตถุที่มีขนาดใหญ่กว่าโลกถึง 2 เท่า ซึ่งนี่คือเหตุผลที่ทำให้มันหมุนตะแคงข้างและมีอุณหภูมิที่เย็นจัด

 

        ทีมนักดาราศาสตร์ที่มหาวิทยาลัย Durham ได้ทำการวิเคราะห์ว่าทำไมแกนหมุนดาวยูเรนัสถึงได้เอียงทำมุมมากถึง 98 องศา (โลกของเรานั้นเอียงทำมุมเพียง 23.5 องศาโดยประมาณเท่านั้น) แบบจำลองการชนในคอมพิวเตอร์ด้วยรูปแบบต่างกันถึง 50 รูปแบบทำให้นักดาราศาสตร์สามารถยืนยันได้ว่าดาวยูเรนัสเคยถูกพุ่งชนด้วยดาวเคราะห์แรกเกิดอายุน้อย ที่มีส่วนประกอบหลักเป็นหินและน้ำแข็งในช่วงที่ระบบสุริยะกำลังก่อตัวประมาณ 4 พันล้านปีก่อน

        การจำลองนี้แสดงให้เห็นว่าเศษซากจากการพุ่งชนได้ก่อตัวเป็นเปลือกบางๆของดาวยูเรนัส ซึ่งเปลือกนี้ได้กักเก็บความร้อนที่ปล่อยออกมาจากแก่นของดาวไม่ให้ออกสู่ชั้นบรรยากาศ นั่นเป็นสาเหตุที่อุณหภูมิของบรรยากาศชั้นนอกเย็นยะเยือกถึง -216 องศาเซลเซียส

วีดีโอแบบจำลองการชน

        แม้จะมีคำถามที่ว่าถ้าเกิดการพุ่งชนที่รุนแรงขนาดนั้น แล้วทำไมดาวยูเรนัสยังคงมีชั้นบรรยากาศอยู่ได้ ทั้งๆชั้นบรรยากาศควรจะหนีหายไปจากดาวยูเรนัสแล้ว คำตอบคือการพุ่งชนนั้นไม่ได้โดนที่ศูนย์กลางเข้าอย่างจัง แต่เฉียดเอาเปลือกนอกออกไปบางส่วน ซึ่งแรงของการชนนั้นมากพอที่จะทำให้ยูเรนัสเอียงข้าง แต่ก็ยังสามารถรักษาสภาพของชั้นบรรยากาศส่วนใหญ่เอาไว้ได้ ทั้งนี้บางส่วนของเศษที่เหลือจากการพุ่งชนก็ได้ก่อตัวขึ้นเป็นดวงจันทร์ชั้นในของดาวยูเรนัสอีกด้วย ซึ่งดวงจันทร์ที่โคจรใกล้ๆกับดาวยูเรนัสส่วนมากมีขนาดเล็กกว่าเมื่อเทียบกับดวงจันทร์ชั้นนอก 

        ดาวยูเรนัสนั้นมีความคล้ายคลึงกับดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะเป็นจำนวนมาก ข้อมูลใหม่ในครั้งนี้อาจช่วยนักดาราศาสตร์ในการเข้าใจการเกิดและความเปลี่ยนแปลงของบรรดาเหล่าเคราะห์นอกระบบสุริยะเหล่านั้นได้ดียิ่งขึ้น

        ในปัจจุบันดาวยูเรนัสเคยถูกสำรวจด้วยยานวอยเอเจอร์ 2 เมื่อปี ค.ศ. 1986 เพียงลำเดียว อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันยังมีโครงการที่ถูกวางแผนไว้จากทั้งสหรัฐฯ ยุโรปและอังกฤษที่จะส่งยานไปสำรวจดาวยูเรนัสเพิ่มเติม แต่จนถึงปัจจุบันยังไม่มีโครงการไหนแม้แต่โครงการเดียวที่ได้รับอนุมัติ และความลับของดาวยูเรนัสบางอย่างก็ยังคงเป็นความลับต่อไป

 

เรียบเรียงโดย  กรทอง วิริยะเศวตกุล

 

อ้างอิง

https://www.dur.ac.uk/news/newsitem/?itemno=35167

https://www.nasa.gov/feature/ames/planet-shifting-collision-shaped-uranus-rolling-rotation