เมื่อไม่นานมานี้ นักดาราศาสตร์ตรวจพบการระเบิดอย่างรวดเร็วและรุนแรงของคลื่นวิทยุ (Fast Radio Bursts ; FRBs) จากแหล่งที่มาที่ไม่ทราบแน่ชัดในอวกาศได้ ซึ่งเป็นการระเบิดที่มีพลังงานมากที่สุดเท่าที่เคยตรวจพบ
การระเบิดอย่างรวดเร็วของคลื่นวิทยุ (Fast Radio Bursts ; FRBs) เป็นปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ฟิสิกส์ที่เกิดจากการปลดปล่อยอนุภาคพลังงานสูงอย่างรวดเร็วด้วยเวลาเพียงไม่กี่มิลลิวินาทีในช่วงคลื่นวิทยุ จากแหล่งกำเนิดที่ไม่สามารถระบุได้อย่างแน่ชัด ซึ่งพลังงานที่ตรวจพบมีปริมาณเท่ากับพลังงานที่ปลดปล่อยจากดวงอาทิตย์มากถึง 500 ล้านดวง
แต่เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2561 ที่ผ่านมา นักดาราศาสตร์สามารถตรวจพบพลังงานลึกลับนี้ได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์วิทยุ CHIME (The Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment) ที่ตั้งอยู่ในภูเขาบริติชโคลัมเบีย ประเทศแคนาดา และถูกตั้งชื่อตามปี เดือน วัน ที่ค้นพบว่า “FRB 180725A”
จากการตรวจวัดพบว่า พลังงานที่ถูกปลดปล่อยออกมาอยู่ในช่วงความถี่ 580 เมกกะเฮิร์ท ซึ่งถือว่าเป็นการค้นพบ FRB ที่มีความถี่ต่ำที่สุดเท่าที่เคยพบมา (ปกติจะอยู่ในช่วง 700 เมกกะเฮิร์ท) ปรากฏการณ์ดังกล่าวจะเกิดขึ้นทุกๆ 2 มิลลิวินาที และมีการกระจายตัวประมาณ 2,336.1 ปีแสงต่อลูกบากศ์เซนติเมตร เมื่อนำข้อมูลที่ตรวจวัดได้มาเทียบกับฐานข้อมูลที่มีอยู่เพื่อทำการค้นหาแหล่งกำเนิดของพลังงานลึกลับนี้ กลับไม่พบความสัมพันธ์ใดใดกับวัตถุหรือบริเวณใดในฐานข้อมูลเลย นั่นหมายความว่าพลังงานที่ถูกปลดปล่อยออกมานั้นอาจมาจากวัตถุหรือบริเวณที่เรายังไม่เคยค้นพบมาก่อนสักแห่งหนึ่งในเอกภพ
ถึงแม้ว่าในตอนนี้ยังไม่ทราบแหล่งที่มาแน่ชัด แต่จากการตรวจพบข้างต้น ทำให้นักดาราศาสตร์คาดการณ์ไว้ว่า FRB 180725A นั้นอยู่อาจห่างจากโลกหลายพันล้านปีแสง และต้องมาจากบริเวณที่มีการระเบิดอย่างรุนแรงสุดขั้ว อาทิ ซุปเปอร์โนวา หลุมดำมวลยิ่งยวด รวมทั้งพัลซาร์ เนื่องจากวัตถุเหล่านี้จะมีการปลดปล่อยพลังงานที่รวดเร็วและรุนแรงอย่างมาก ซึ่งหากเราสามารถทำการตรวจวัดพลังงานนี้ได้อย่างแม่นยำพอจนทำให้รู้ถึงแหล่งที่มาของ FRBs ได้ ก็อาจเป็นเครื่องมือหนึ่งที่จะช่วยให้เราไขปริศนาความลึกลับในยุคแรกเริ่มของการเกิดเอกภพก็เป็นได้
ข้อมูลอ้างอิง
[2] https://www.livescience.com/63254-mystery-frb-detected-canada.html
[3] https://www.techexplorist.com/astronomers-detected-mysterious-radio-signal-coming-space/15993/
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Fast_radio_burst
เรียบเรียงโดย : นางสาวฟ้าประกาย เจียรคุปต์
เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์
ศูนย์บริการวิชาการและสื่อสารทางดาราศาสตร์